বসন্তৰ অৰ্থ হৈছে নতুনৰ আৰম্ভণি, নতুন আশা
আৰু আকাংক্ষা। দীৰ্ঘ দিনৰ, হাড়কপোৱা শীতৰ পিছত আগমন ঘটে বসন্ত ঋতুৰ। বসন্তৰ
আগমনৰ লগে লগে পৃথিবীলৈ নামি আহে নতুনত্বৰ জোৱাৰ। গছ-লতাত গজালি মেলে কুঁহি পাতে,
ফুলে-ফলে জাতিস্কৰ হৈ পৰে পৃথিবী। ভাৰতত বসন্ত, তিনি মাহৰ বাবে থাকে - এপ্ৰিল, মে, আৰু জুন। এই সময়খিনিত উৎসৱৰ দেশ ভাৰতবৰ্ষৰ বিভিন্ন
স্থানত, বিভিন্ন জাতি জন-গোষ্ঠীৰ মাজত উদযাপন কৰা হয় বিভিন্ন উৎসৱ। তলত ভাৰতৰ কিছুমান জনপ্ৰিয় বসন্ত উৎসৱৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হ’ল।
ৰঙালী বিহু/ বহাগ বিহু – অসমৰ বসন্ত উৎসৱ
ভাৰতবৰ্ষৰ একেবাৰে পূৰ্ব প্ৰান্তত অৱস্থিত
ৰাজ্য অসমৰ মুখ্য উৎসৱ হৈছে বিহু। এই কৃষি ভিত্তিক উৎসৱ বছৰত তিনিবাৰ পালন কৰা হয়। বসন্তৰ আৰম্ভনিতে
এপ্ৰিল মাহৰ মাজভাগত উদযাপন কৰা ব'হাগ বিহু বা ৰঙালী বিহু হৈছে অসমৰ মূল বিহু উৎসৱ।
ৰঙালী বিহু বা বহাগ বিহুৰেই আৰম্ভণি হয় অসমীয়া নৱবৰ্ষৰ। এই বিহু সাত দিন পালন কৰা হয় বাবে সাত বিহু বুলিও
কোৱা হয়। প্ৰথম দিনটো গৰুৰ বাবে উৎসৰ্গিত, যি কৃষিৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ। দ্বিতীয় দিনটো
বন্ধু আৰু আত্মীয়ৰ ওচৰলৈ যোৱাত অতিবাহিত হয়, লগতে গান আৰু নৃত্য কৰা হয়। তৃতীয় দিনা,
দেৱতাসকলক উপাসনা কৰা
হয়। ব'হাগ
বিহুত সন্মানৰ প্ৰতীকস্বৰূপে সৰুৱে ডাঙৰক "বিহুৱান" প্ৰদান কৰে।
ৰঙালী বিহু বা বহাগ বিহু উৎসৱ বিহু নৃত্য
আৰু স্থানীয় খাদ্যৰ বাবে বিখ্যাত। বিহু উৎসৱত মানুহে তেওঁলোকৰ থলুৱা সুশ্ৰাদু পিঠা
আৰু লাড়ুকে ধৰি ঘৰুৱা পৰম্পৰাগত মিঠাই আৰু ব্যঞ্জন পৰিৱেশন কৰে। বিশেষকৈ গৰু
বিহুৰ দিনা সন্ধ্যা ১০১বিধ শাকেৰে এবিধ অতি সুশ্ৰাদু ব্যঞ্জনৰ পৰিবেশন কৰে।
ভাৰতৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বসন্ত উৎসৱৰ ভিতৰত অন্যত্বম ৰঙালী
বিহু বা বহাগ বিহু উপভোগ কৰিবৰ বাবে বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা অসংখ্য পৰ্যটকৰ
আগমন ঘটে।
হোলি উৎসৱ – ৰঙৰ
উৎসৱ
দৌল বা হোলী উৎসৱ হৈছে বসন্তকালীন ৰং আৰু
আনন্দৰ উৎসৱ। এই উৎসৱক ভাৰতবৰ্ষৰ ভিন্ন জাতি-সম্প্ৰদায়ৰ হিন্দু ধৰ্মাৱলম্বী লোকে
বিভিন্ন ঠাইত হোলী, ফাকুৱা, ফলগু উৎসৱ, বসন্তোৎসৱ, মদনোৎসৱ, হোলিকা দাহন আৰু দেউল উৎসৱ আদি নামেৰে উদযাপন কৰা দেখা যায়। হিন্দু
কেলেণ্ডাৰ অনুসৰি, প্ৰতি বছৰে ফেব্ৰুৱাৰী বা মাৰ্চত অসমীয়া কেলেণ্ডাৰ অনুসৰি ফাগুন মাহৰ
পূৰ্ণিমা তিথিত প্ৰতি বছৰে হোলি উদযাপন কৰা হয়। এই উৎসৱে মানুহৰ মাজত প্ৰেম তথা
ভাতৃত্ববোধৰ বৃদ্ধি কৰে। এই দিনটো এটা পৰম্পৰাগত, ধাৰ্মিক উৎসৱ যদিও কেৱল হিন্দু সকলেই
নহয় সকলো সম্প্ৰদায়ৰ লোকে জাতি বৰ্ন নিৰ্বিশেষে এই উৎসৱ পালন কৰা দিখিবলৈ পোৱা
দেখা যায়। আধুনিক দিনত ইয়াৰ বিশেষত্ব আৰু গুৰুত্ব দিনে দিনে বৃদ্ধি
পাইছে। এই দিনটোতে বিভিন্ন ধৰ্মীয় স্থান, ৰাম জন্মভূমি আৰু কৃষ্ণ জন্মভূমিত
বিশেষভাৱে উদযাপন কৰা হয়।
গুডি পাদৱা, মহাৰাষ্ট্ৰত
হিন্দু কেলেণ্ডাৰ অনুসৰি চ’ত মাহৰ প্ৰথম দিনা
মহাৰাষ্ট্ৰত অতি উলহ-মালহেৰে গুডিপাদৱা উৎসৱৰ উদযাপন কৰে। এই উৎসৱৰ পৰাই মহাৰাষ্ট্ৰত
নৱবৰ্ষৰ আৰম্ভণি হয়। গুডিপাদৱা শব্দৰ অৰ্থ হৈছে - 'গুডি', মানে ভগৱান ব্ৰহ্মাৰ প্ৰতীক, আৰু 'পদৱা' অৰ্থ হৈছে চন্দ্ৰৰ
প্ৰথম দিন। বিশ্বাস কৰা হয় যে ভগৱান ব্ৰহ্মাই গুডিপাদৱাৰ দিনই বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড
সৃষ্টি কৰিছিল। এই দিনটোতেই ব্ৰহ্মাই দিন, সপ্তাহ, মাহ আৰু বছৰৰ পৰিচয় দিছিল।
এই দিনটোত, মহাৰাষ্ট্ৰৰ ঘৰবোৰ ফুলৰ মালা আৰু ৰঙ্গোলীৰে
সজোৱা হয়। মানুহে নতুন কাপোৰ পিন্ধে আৰু বাঁহৰ লাঠিৰ চাৰিওফালে সতেজ কাপোৰৰ
টুকুৰা বান্ধি গুডি তৈয়াৰ কৰে আৰু নিম পাত আৰু মালাৰে শীৰ্ষত ৰাখে। কাপোৰ আৰু মালাৰ ওপৰত এটা ৰূপ বা ব্ৰঞ্জ লোটা ৰখা হয়। ভাগ্য আৰু সৌভাগ্যৰ
সূচনা কৰিবলৈ ইয়াক ঘৰৰ সন্মুখত ৰখা হয়।
আওলিং উৎসৱ, নাগালেণ্ড
আওলিং উৎসৱ হৈছে কোনিয়াক নগা সকলৰ মুখ্য
উৎসৱ। এইটো প্ৰতি বছৰে 1-6 এপ্ৰিলৰ ভিতৰত ঝুম খেতি সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ শেষত কৃষিভূমিত
কোনো অপায় আমংগল নহবলৈ ভগৱান য়ংৱানৰ আশীৰ্বাদ বিচাৰি এই উৎসৱ উদযাপন কৰা হয়।
ইয়াৰ লগতে এই উৎসৱৰ জৰিয়তে বসন্ত ঋতুক স্বাগতম জনোৱা হয় কিয়নো এই
সময়ৰ পৰাই 'প্ৰবাল-গছ' ফুলিবলৈ আৰম্ভ কৰে যি নতুন বছৰৰ আগমনৰ সূচনা কৰে।
এই উৎসৱত কোনিয়াক নগা সকলে ভগৱান য়ংৱানক
সন্তুষ্ট কৰিবলৈ জন্তুৰ বলি দিয়ে। আওলিং উৎসৱ মূলতঃ ম'ন জিলাত উদযাপন কৰা হয় য'ত কোনিয়াক লোকৰ জনসংখ্যা
অধিক।
স্থানীয় পানীয় আৰু মাংস খোৱাটো এই উৎসৱৰ এক
গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। এই উৎসৱত লোকসকলে
পৰম্পৰাগত পোছাক পিন্ধি ধোল বজাই পৰম্পৰাগত নৃত্য গীত গাই আনন্দ উল্লাস কৰে। পুৰুষসকলে হৰ্ণবিলৰ পাখি আৰু গাহৰিৰ দাঁতেৰে সজোৱা তুপি পিন্ধি
যুদ্ধনৃত্য কৰে, আৰু ডিঙিত ঘূৰি থকা পিতলৰ খুলিৰ হাৰ বা ইয়াংমিঙ পিন্ধি লয়।
কাৱন্ত মেলা, গুজৰাট
গুজৰাটৰ উত্তৰ-পূব অঞ্চলত উদযাপন কৰা কাৱন্ত
মেলা এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ জনজাতিয় বসন্ত উৎসৱ। উৎসৱটো মুখ্যতঃ ৰথভা জনজাতিৰ লোকসকলৰ
এক সামাজিক সমাবেশ যি অস্তিত্ব আৰু জীৱনৰ আনন্দক পুনৰ সৃষ্টি কৰে। উৎসৱৰ সময়ত,
বহুতো লোক নৃত্য আৰু
সংগীত পৰিবেশন কৰা হয়। প্ৰতি বছৰে কাৱন্ত মেলালৈ বহুতো দেশী-বিদেশী পৰ্যটকক আকৰ্ষণ
কৰে।
চাপচাৰ কুট, মিজোৰামৰ
চাপচাৰ কুট উৎসৱ মিজোৰামৰ অন্যতম মুখ্য উৎসৱ। এই উৎসৱৰ
জৰিয়তে মিজোৰামত বসন্ত ঋতুৰ আদৰণি কৰে। এই উৎসৱ মিজো লোকসকলৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু
আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় উৎসৱ। চাপচাৰ কুট উৎসৱ মুখ্যতঃ আনন্দৰ উৎসৱ। যদিও চাপচাৰ কুট কেতিয়াও ধাৰ্মীয় উৎসৱ নাছিল তথাপিও মিজো
লোকসকলে পৰম্পৰাগত বিশ্বাসৰ পৰা খ্ৰীষ্টান ধৰ্মলৈ ধৰ্মান্তৰিত হোৱাৰ ফলত লাহে লাহে
এই উৎসৱৰ জনপ্ৰিয়তা ম্নান পৰিছিল যদিও ১৯৬০ ৰ পৰা ১৯৭০ ৰ চনত পুনৰুজ্জীৱিত কৰা
হৈছিল।
আৰু যদিও এই শুকান অৱস্থাত সুৰাৰ ভূমিকা
হ্ৰাস কৰা হৈছে, সকলোকে ভাল আত্মাত ৰাখিবলৈ চচ্ছৰ কুটৰ আনন্দ আৰু উৎসাহ এতিয়াও যথেষ্ট
নৃত্য আৰু সংগীতেৰে জ্বলি উঠে। কৃষিজীবি মিজো লোক সকলে কৃষিকাৰ্যৰ অৰম্ভনিতে এই উৎসৱৰ
আয়োজন কৰি কৃষি কাৰ্যৰ শুভাৰম্ভনি কৰে। এই উৎসৱত মিজো লোক সকলে স্থানীয় পানীয় আৰু
লোক নৃত্য পৰিবেশন কৰে।
য়ুৰু কাবজ্ঞাত উৎসৱ
– লাদাখৰ বসন্ত উৎসৱ
য়ুৰু কাবজ্ঞাত উৎসৱ হৈছে লাদাখৰ
লামায়ুৰু মঠত উদযাপন কৰা বসন্ত উৎসৱ। দুদিনীয়াকৈ উদযাপন কৰা এই উৎসৱ
জুন/জুলাই মাহত অনুষ্ঠিত হয় আৰু ইয়াত কেৱল ভাৰতৰ পৰাই নহয়, চীন, জাপান, কোৰিয়া আৰু ভূটানৰ
বৌদ্ধ সন্ন্যাসীসকলেও বহু সংখ্যক বৌদ্ধ ভিক্ষু উপস্থিত থাকে।
ধৰ্মীয় উৎসৱটো মৃত্যুৰ দেৱতা যম আৰু দ্বিতীয়
বুদ্ধ গুৰু পদ্মসম্ভৱক(যাক জীৱ কুলৰ ৰক্ষক বুলি গণ্য কৰা হয়)ক উদ্দেশ্য কৰি
উদযাপন কৰা হয়। ইউৰু কাব্গ্যতৰ মুখ্য আকৰ্ষণ হৈছে পৰম্পৰাগত ধোল, চিমবাল আৰু দীঘল পেপাৰ
সুৰত পৰিৱেশন কৰা মনোমোহা চাম নৃত্য।
উগাদি, দক্ষিন ভাৰত
উগাদি উৎসৱ হৈছে দক্ষিন ভাৰতৰ বিশেষকৈ অন্ধ্ৰ
প্ৰদেশ আৰু কৰ্ণাটক ৰাজ্যত নতুন বছৰক আদৰাৰ উদ্দেশ্য এই দিৱস বসন্ত নৱমীৰ প্ৰথম
দিনা পালন কৰে। এই উৎসৱত নিমৰ কলি, গুড়, সেউজীয়া জলকীয়া, নিমখ, তামোলৰ ৰস, আৰু অপৰিপাটি আমেৰে তৈয়াৰ কৰা এটা
পৰম্পৰাগত ব্যঞ্জন পৰিবেশন কৰা হয়। ইয়াৰ প্ৰতিটো উপাদানে ছয়টা আৱেগ বুজাবয় যিবোৰে
মানুহে অনুভৱ কৰিব পাৰে।
সৰহুল, ঝাৰখণ্ড
সাৰহুল ঝাৰখণ্ডৰ আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় বসন্ত
উৎসৱ। সৰহুলৰ অৰ্থ হৈছে স্থানীয় ভাষাত গছৰ উপাসনা। তেওঁলোকে ট্ৰেছ আৰু প্ৰকৃতিৰ
ওচৰত প্ৰাৰ্থনা কৰি উৎসৱৰ আৰম্ভ কৰে আৰু ইয়াক নৃত্য আৰু গীতেৰে শেষ কৰে। এই
ৰীতি-নীতিৰ পিছত, তেওঁলোকে বীজ আৰু বৃক্ষৰোপণৰ কৰি কৃষি কাৰ্যৰ আৰম্ভনি কৰে। ঝাৰখণ্ডৰ
জনজাতীয় লোকসকলে পৰম্পৰাগত ব্যঞ্জন আৰু ৰন্ধনৰ সৈতে স্থানীয়ভাৱে তৈয়াৰ কৰা পানীয়
হদিয়াৰ সৈতে সৰহুল উৎসৱ উদযাপন কৰে।
মিয়োক উৎসৱ, অরুণাচল প্ৰদেশ
অরুণাচল
প্ৰদেশৰ অপাটানি জনজাতিয় লোকসকলৰ আকৰ্ষণীয় বসন্তকালিন উৎসৱ হৈছে মিয়োক উৎসৱ। কৃষিক্ষেত্ৰৰ সমৃদ্ধি আৰু উৰ্বৰতাৰ বাবে এই উৎসৱ উদযাপন
কৰা হয়। এই উৎসৱত অপাটানি জনজাতিয় লোকসকলে স্থানীয় ৰীতি-নীতিৰে পুজা-পাৰ্বন, শোভাযাত্ৰা
আৰু বিভিন্ন স্থানীয় খেল ধেমালীৰ আয়োজন কৰে। মিয়োক উৎসৱত গাহৰি হত্যাৰ দৰে কিছুমান স্থানীয়
পৰম্পৰা আছে। উৎসৱৰ সময়ত অতিথিসকলক স্থানীয় সুশ্ৰাদু খাদ্য আৰু পানীয়ৰে আতিথ্য
কৰা হয়।
গোৱা কাৰ্নিভাল,
গোৱা
গোৱা কাৰ্নিভাল হৈছে গোৱাৰ লোকসকলে পালন
কৰা বসন্ত উৎসৱ। এই উৎসৱটো ১৮ শতিকাত পৰ্তুগীজসকলে স্থানীয় ভোজ হিচাপে
আৰম্ভ কৰিছিল। এটা আনুষ্ঠানিক বল আৰু ৰঙীন পোছাক পিন্ধি পথৰ ওপৰেৰে কৰা শোভাযাত্ৰ
হৈছে উৎসৱৰ মুখ্য আকৰ্ষন। গোৱা কাৰ্নিভাল
উপভোগ কৰিবলৈ সমগ্ৰ বিশ্বৰে পৰা বিভিন্ন পৰ্যটকে ৰাজ্য খনত ভীৰ কৰা পৰিলক্ষিত হয়।
বিশু, কেৰালা
বিশু উৎসৱ কেৰালাৰ নৱবৰ্ষক আদৰাৰ বসন্ত
উৎসৱ। প্ৰতিবছৰে এপ্ৰিল মাহৰ ১৪ তাৰিখে উদযাপন কৰা এই উৎসৱত ভগৱান বিষ্ণুৰ অৱতাৰ শ্ৰীকৃষ্ণক
পূজা কৰা হয়। এইটো বিশ্বাস কৰা হয় যে এই দিনটোতেই ভগৱান কৃষ্ণই নৰকাসুৰক হত্যা
কৰিছিল।